Anticiperen Op De Winter Voordat Deze Toeslaat

In de 17e eeuw lagen de temperaturen zo laag dat de aarde een mini-ijstijd beleefde. In Londen was het zo koud dat de Thames dichtvroor! Dit extreem koude weer werd veroorzaakt door een afwezigheid van zonnevlekken – één van de bijzondere omstandigheden die ertoe kunnen leiden dat de temperaturen plotseling kelderen. Laten we eens wetenschappelijk bekijken wat er eigenlijk gebeurt als het winter wordt en wat het onvoorspelbaar kan maken. 

Wat is winter?

We weten allemaal dat de aarde in ongeveer 365 dagen (een jaar) om de zon heen draait. Doordat de as van onze planeet 23,5° gekanteld is, staat elk halfrond een deel van het jaar naar de zon toe gekanteld. Dat levert warmere temperaturen op. De rest van het jaar is het andersom, wat kouder weer oplevert. Voor sommigen is het misschien verrassend dat het noordelijk halfrond in de winter in feite dichter bij de zon staat dan in de zomermaanden. De omloopbaan van de aarde is geen perfecte cirkel, maar heeft eerder een elliptisch patroon. Het is dus niet de nabijheid van de zon waardoor onze seizoenen ontstaan, maar de bovengenoemde kanteling van de as.

In de zomermaanden raken de zonnestralen het betreffende deel van de aarde in een steilere, meer directe lijn. Het licht verspreidt zich niet zoveel, zodat de aarde op elk punt meer energie opneemt. Bovendien zijn de dagen langer, waardoor het land meer tijd heeft om de warmte te absorberen. 

In het najaar en de winter raken de zonnestralen de aarde in een vlakkere, minder directe lijn. Zo zorgen ze voor een kleinere verspreiding van de stralingsenergie. Daarnaast zorgen de lange nachten ervoor dat er minder tijd overblijft voor de opwarming. Dat is winter.

Hoe verder we ons van de evenaar bevinden, des te drastischer zijn de veranderingen in de loop van het jaar. Het betekent ook dat er veel meer ruimte is voor extreme verschuivingen en onvoorspelbare weersomstandigheden, vooral in combinatie met de andere factoren die we zo zullen behandelen.

Straalstromen en druksystemen

Een weerfenomeen dat wordt versterkt door het winterweer in het hoge noorden en het diepe zuiden, betreft de straalstromen. Dit zijn smalle banden met een sterke wind die de grenzen tussen de warme en de koude lucht volgen. Ze waaien van west naar oost – als gevolg van de rotatie van de aarde – maar stromen uit naar de poolgebieden. Hoe verder ze van de evenaar weg zijn, des te sneller trekken deze winden naar het oosten. 

Om het echter nog ingewikkelder te maken, bewegen de straalstromen zich 's zomers dichter naar de polen toe en 's winters dichter naar de evenaar. Hun routes worden daarnaast ook bepaald door de ontmoeting met warme en koude lucht en met hoge- en lagedruksystemen. Soms splitsen ze zich in tweeën en vormen verschillende stromen of versmelten ze.

Aangezien ze de grenzen volgen tussen warme en koude lucht, die in de winter meestal scherper zijn, zijn deze straalstromen het meest prominent op plaatsen waar 's winters het meest extreme weer heerst. Met andere woorden: hoe verder je naar het noorden en het zuiden gaat, hoe prominenter de straalstromen. Dat maakt deze regio's bijzonder vatbaar voor grillig winterweer, en daardoor dus erg onvoorspelbaar.

Hoe zit het met de zonnevlekken?

Op seizoensgebonden patronen is gemakkelijk te anticiperen en de routes van straalstromen zijn ten minste deels voorspelbaar. Zonnevlekken zijn echter een heel ander verhaal. Zonnevlekken zijn donkere vlekken die zich vormen in de fotosfeer, op het oppervlak van de zon. Deze vlekken zien er donker uit omdat ze ongeveer 2.000 graden Kelvin kouder zijn dan de rest van de fotosfeer. Wanneer deze energie vrijkomt, veroorzaken ze enorme stormen en zonnevlammen met gigantische uitbarstingen van hitte. 

Als er geen zonnevlekken zijn, betekent dit dat de zon iets minder energie uitstoot dan gewoonlijk, wat effect heeft op de temperatuur hier op aarde. Door de gekantelde as van de aarde raken de zonnestralen tegelijkertijd in de winter het oppervlak onder een vlakke hoek. Ze verspreiden dezelfde hoeveelheid energie over een groter oppervlak, terwijl de lange nachten weinig tijd bieden voor opwarming. De dubbele impact van minder energie, die zich dan ook nog eens over een groter oppervlak verspreid, kan leiden tot bijzonder koude winters.

Dit jaar hebben wetenschappers ontdekt dat hetzelfde fenomeen zich weer voordoet. Ze verwachten dat de zon in de komende twee jaar zijn "zonneminimum" zal bereiken, wat betekent dat het een tijdje drastisch kouder kan worden. 

Dat kan serieuze consequenties hebben voor uw planning in de bouw, vooral als uw team wordt blootgesteld aan deze elementen. Hoe warm u zich ook inpakt, er komt een punt waarop de omstandigheden gewoon te zwaar zijn om te werken.

Wat betekent dit voor u?

Niet alleen uw medewerkers worstelen met de kou. Snel dalende temperaturen kunnen het werk enorm vertragen en storingen in bepaalde apparatuur veroorzaken. Het uitharden van gestort beton kan veel langer duren. Het kan onmogelijk zijn om nog verder te werken in de bevroren ondergrond. Een sneeuwstorm kan voor ravage zorgen in uw planning, uw belangrijkste nutsvoorzieningen laten uitvallen of het onmogelijk maken het terrein te betreden of te verlaten. Al deze problemen kunnen leiden tot hetzelfde resultaat: een vertraging of volledige onderbreking van het werk totdat u weer aan de slag kunt.

De kunst is niet te wachten tot dat gebeurt. Laat een opname van uw werkterrein uitvoeren om nu al ieder element te identificeren dat kan worden beïnvloed door een ongewoon koude winter. Zet vervolgens een strategisch plan op voor tijdelijke stroomvoorziening en verwarming om hierop te anticiperen. Het plaatsen van generatoren en elektronische of hydronische heaters kan u helpen om binnen uw schema en begroting te blijven.

Correcte noodplanning – gezamenlijk ontwikkeld met een vertrouwd bedrijf voor tijdelijke nutsvoorzieningen – geeft u de broodnodige gemoedsrust. U weet immers dat de back-up werkt en dat de juiste apparatuur beschikbaar is, op het moment dat u het nodig hebt. Op deze manier kunt u uw bouwproject in de kortste tijd weer hervatten, wat het weer ook verder voor ons in petto heeft.

Wie de waarschuwingen negeert, waagt zich op dun ijs!

Neem hier contact op voor een plan op maat